خلاصه ای از آداب ماه رمضان و عید فطر در جنوب فارس / روستای چاه کبکان
آیین ها و سنت های اسلامی به ویژه در ماه مبارک رمضان در جنوب فارس از جایگاه برجسته فرهنگی و اجتماعی برخوردار است که نسل به نسل منتقل شده است.
ماه رمضان به عنوان ماه ضیافت خداوند و ماه سازندگی جان و جسم در مناطق شهری و روستایی منطقه جنوب فارس از آداب و رسوم خاصی برخوردار است.
آیین های پاسداشت ماه مبارک رمضان در این منطقه از استان با غنای فرهنگی والا دارای سابقه ای طولانی است که با وجود گذشت سالیان متمادی، همچنان در بین مردم زنده و پابرجا مانده اسا و رو به تکامل و بهبود می باشد.
مردم با آداب و اعتقادات خود همیشه بر این باور بوده‌اند که رعایت این آداب، سبب حفظ هویت فرهنگی و تاریخی آن‌ها خواهد بود. مردم جنوب فارس به منظور استقبال و آمادگی هر چه بیشتر سه روز مانده به آخر ماه رمضان خود را برای این عید بزرگ اسلام آماده می کنند.
پخت غذای محلی برای اطعام نیازمندان و همسایگی، نذر و ندوزرات
آیین های خاص مردم این منطقه در ایام ماه مبارک رمضان نظیر قرآن خوانی و محافل انس با قرآن…. و روز عید فطر نشان از جایگاه والای اسلام در بین مردمان منطقه دارد.
یکی از آداب و رسوم مردم جنوب فارس به ویژه درروستاها آماده سازی مساجد توسط بانوان، پخت غذاهای افطاری است.
حضور در مساجد، حسینیه ها، از برنامه مستمر و سالانه در این مناطق می باشد.
عید فطر در بین مردمان جنوب فارس از جایگاه بالایی برخوردار است به طوری
که این عید را یکی از اعیاد بزرگ اسلام می دانند و همزمان با فرا رسیدن
عید فطر مردان، زنان و کودکان با بر تن کردن لباس نو (بیشتر سفید رنگ) پس
از یک ماه مهمانی خدا به استقبال عید فطر می روند زیرا اعتقاد دارند که
پوشیدن بهترین لباس و معطر کردن آن مستحب است و ثواب دارد.
پس از بر
پایی نماز عید فطر در سنت دیرینه مردم جنوب فارس از جمله رسومی که این است
که صله رحم به جای می آورند و اعضای خانواده و قوم در خانه ریش سپیدان و
بزرگان جمع می شوند.
طلب بخشش و حلالیت
در صبح روز عید فطر مردان روستا با ظاهری آراسته برای
اقامه نماز جماعت به مسجد و محل اقامه نماز می روند و کودکان و نوجوانان
نیز به تبعیت از بزرگان خویش در نماز شرکت می کنند.
پس
از پایان نماز عید فطر، نمازگزاران همدیگر را در آغوش می گیرند و فرا
رسیدن عید را به یکدیگر تبریک می گویند و اگر کسی را رنجیده باشند طلب بخشش
و حلالیت می کنند.
مردم جنوب فارس
معتقدند که اگر کسی در طول سال مرتکب خطایی شده و کسی را رنجیده باشد با
طلب حلالیت در عید فطر در پیشگاه خداوند متعال بخشیده خواهد شد.
برپایی اجتماع عظیم مسلمانان در یک روز و رو به یک قبله واحد در نماز عید سعید فطر، نماد وحدت و همبستگی مسلمانان است که این تصویر همه ساله به بهترین شکل در این دیار به نمایش گذاشته می شود.
عید فطر یکی از مهمترین اعیاد و جشن های اسلامی است و مسلمانان در این روز پاداش یک ماه روزه داری را از خدواند بعنوان میزبان و صاحب این ماه دریافت می کنند.
قربانی کردن دام یا حتی یک مرغ زنده در بین مردم از جایگاه ویژه ای برخوردار است به طوری که مردم معتقدند بعد از یک ماه بندگی و تطهیر در درگاه الهی باید با ریختن خون این مهمانی را به پایان برد تا از شر شیطان و هوای نفس دور ماند (البته این مورد کمتر عمومیت دارد.)
دوختن کیسه برکت
کیسه برکت نیز از دیگر رسوم مردم است که در منطقه جنوب فارس و شرق بوشهر نام دارد به طوری که در گذشته بانوان روستا با دوختن یک کیسه و تحویل آن به فرزندان خود در ۱۵ روز ولادت امام حسن مجتبی علیه السلام و روز عید سعید فطر به جمع آوری آجیل، شکلات و شیرینی از همسایگان و اهالی روستا مشغول می شوند که امروزه کیسه برکت تبدیل به کیسه های پلاستیکی شده است ( قابل ذکر می باشد کیسه برکت در مناطق دیگر کشور با هدف دیگر نظیر جمع آوری فطریه صورت می گیرد) همچنین عده ای با تهیه و بسته‌بندی آجیل مشکل گشا بعد از نماز مغرب روز عید به قصد نیت و طلب حاجت به مسجد می‌روند و پس از اقامه نماز مغرب بین نمازگزارن تقسیم می‌کنند.
حضور در منازل کسانی که در مدت زمان عید فطر سال قبل تا این عید فطر درگذشته اند و به رحمت ایزدی پیوسته اند از دیگر رسم و رسوم های مردم این منطقه است.(هر چند رویکردهای مختلفی به این موضوع وارد می باشد).
مردم در روز عید فطر به سرمزار می روند و عید را به گذشتگان خود تبریک می گویند و خرما، گلاب، حلوا و شکلات بر سر مزار توزیع می کنند.
حرکت دسته جمعی مردم روستا به صورت قومی و حضور در منازل بزرگان روستا یا کسانی که در سال عزیزی از دست داده اند.
منبع: خلاصه ای از مطالب تدوین شده و در دست انتشار آداب ماه رمضان و عید فطر در روستاهای ایران، انتشار سما، بهمن ماه 1392.
