در ادامه فعالیت های عمرانی روستای چاه کبکان، پروژه زیرسازی خیابان علی بن ابی طالب
روستایی پایکوهی در استان فارس، شهرستان مهر، بخش اسیر و در دهستان دشت لاله (گل نرگس) واقع شده است. از نظر مختصاتی در عرض جغرافیایی 27 درجه 71 دقیقه 67 ثانیه و طول جغرافیایی52 درجه 61 دقیقه 67 ثانیه و در ارتفاع 467 متر از سطح آب های آزاد قرار دارد. روستای چاه کبکان بر گرفته شده از دو واژه "چاه (قنات) و کبکان (محل زندگی کبک)= علامت (آن) زمان و مکان " است که در گذشته ای نه چندان دور در چاه ها و قنات های تنگ بیدو و کوه بندری کلات کوگان یا همان کبکان و نخلستان توکلی زندگی می کرده اند که هم اکنون این پرنده از محدوده تنگ توکلی تا تنگ بیدو زندگی می کند. میانگین بارندگی در روستا 470 میلی متر در سال است که با ویژگی بارش سیل آسا در مدت کوتاهی از سال (سه ماه در سال) رخ می دهند و حداکثر بارندگی در ماه های دی و بهمن و حداقل بارندگی نیز در شهریور ماه است. حداکثر رطوبت نسبی روستای چاه کبگان 56% و حداقل رطوبت نسبی 20% است. این روستا به دلیل عرض جغرافیایی خاص که دارد و واقع شدن در ناحیه گرم و خشک از پتانسیل بالایی از تبخیر برخوردار است. زمین های میان دشتی در زیر کشت و زرع انواع مرکبات و سبزیجات و حبوبات است که نشان از خاک حاصل خیر منطقه و روستای چاه کبکان دارد.
وقعیت جغرافیایی:
عرض جغرافیایی: ۲۷ درجه۷۱ دقیقه۶۷ ثانیه
طول جغرافیایی: ۵۲ درجه۶۱ دقیقه۶۷ ثانیه
ارتفاع از سطح آب های آزاد:۴۶۷ متر،۱۵۳۵فوت
UTC+3:30(+4:30DT)منطقه زمانی: نیمکره شرقی/شمالی
.شعاع تقریبی برای گسترش جمعیت در۴۱۰۸ نقطه۷ کیلومتر می باشد
آمار جمعیتی در سال ۸۵
تعدادخانوار:۲۶۱
جمعیت کل:۱۲۹۱نفر
جمعیت مرد:۶۵۵
جمعیت زن:۶۳۶
نسبت جنسی=۱۰۲.۹۸۷۴۲۱
وضعیت سواد:
کل جمعیت باسواد:۷۸۷
جمعیت مرد :۴۵۰
جمعیت زن:۳۳۷
کل جمعیت بی سواد:۳۰۶
جمعیت مرد :۱۰۲
جمعیت زن:۲۰۴
فرودگاههای نزدیک:
ASALOYEHعسلویه 13 Snm
TOHIDشهرک توحید جم15 nm W
LAMERD لامرد 6 nm E -کیلومتر۶۰
450 کیلومتر تامرکز استان (شیراز)
۳۰ کیلومترتامرکز شهرستان مهر
ارتفاع از سطح آب های آزاد: ۴۶۷ متر، ۱۵۳۵فوت
وسعت: ۷۰ هکتار (محدوده ساخته شده روستا)
بررسی و تحلیل وابستگی های خدماتی روستای چاه کبکان و حوزه نفوذ پیرامون
حوزه
نفوذ خدمات آموزشی/ راهنمایی: روستای کارون، روستای چاه دروا، روستای چاه
بیدو، روستای نوآباد، روستای بندو/ بناکورویه، ناچار و نرگسی، روستای لاور
ده (استان بوشهر)، لاور گل (استان بوشهر).
حوزه نفوذ خدمات بهداشتی و
درمانی/ خانه بهداشت: روستای چاه بیدو، روستای نوآباد (تا سال ۱۳۹۰)،
روستای بندو/ بناکورویه.حوزه نفوذ خدمات تجاری و عمومی (بقالی و نانوایی،
واحد توزیع مواد نفتی، مسافربری): روستای چاه دروا، روستای چاه بیدو،
روستای نوآباد، روستای بندو/ بناکورویه.
حوزه نفوذ خدمات اداری و سیاسی: روستای بندو/ بناکورویه.
نام روستا نوع خدمات آموزشی بهداشتی، درمانی خدمات عمومی خدمات اداری
روستای کارون - - -
روستای چاه دورا - -
روستای چاه بیدو -
روستای نوآباد -
روستای بندو و بناکورویه
روستای لاور ده (استان بوشهر) - - -
روستای لاور گل (استان بوشهر) - - -
جمعیت تحت پوشش ۷۰۰۰ نفر ۲۸۰۰ نفر ۴ هزار نفر ۱۶۵۰
ارزیابی و تحلیل (دلایل) مرکز برتر روستایی و مکان انتخابی بهینه جهت حوزه عمران روستایی بخش اسیر
جمعیت و روند تحولات آن (جمعیت بیشتر با آهنگ رشد مثبت و بیشتر).
موقعیت مکانی مناسب برای پوشش آبادیهای پیرامون (مرکزیت مکانی به تعبیر کریستالر).
امکانات خدماتی و زیربنایی موجود.
توان اقتصادی (سرمایه مالی، سطح زیرکشت، دام و...) و بازار.
قابلیتهای توسعه (منابع طبیعی و زمینههای مناسب برای توسعه کلیه بخشهای اقتصادی و مسکونی).
اطلاعات و آمار فضای خدماتی و عمومی روستای چاه کبکان
دبستان (ابتدایی پسرانه) دارد فارابی
دبستان (ابتدایی دخترانه) دارد عصمت
مدرسه ی راهنمایی پسرانه دارد شهید بهشتی
مدرسه ی راهنمایی دخترانه دارد پروین اعتصامی
فضای آموزشی ندارد- نیاز ضروری دو فضای آموزشی
دبیرستان پسرانه ندارد نیاز ضروری
دبیرستان دخترانه ندارد نیاز ضروری
کتابخانه عمومی (کتابخانه مسجد سیدالشهداء) ندارد عدم فضا و تجهیزات مناسب (میز-قفسه- کتاب- رایانه)
مکان ورزشی (نیاز به سکوسازی- آب- رختکن و ...) زمین وزشی خاکی زمین فوتبال (دو تیم ورزشی فعال در مسابقات)- والیبال
ویدئو
کلوپ و فروش محصولات فرهنگی نیمه فعال/ تابستان فعالیت می کند تاکسی
تلفنی/ نانوایی/ واحد توزیع نفت و گازوئیل/ بقالی/ قصابی/ سوپر مارکت دارد
پایگاه بسیج ندارد در دست اقدام
خانه بهداشت دارد بهیار و بهورز
خانه عالم دارد نیاز به تکمیل و تجهیز
خانه بهزیستی ندارد
خانه فرهنگ/ خانه فرهنگ بانوان روستایی ندارد
تعاونی ندارد
مسجد و حسسینیه دارد یک مسجد و ۵ حسینیه/ نیاز به فضای دینی جدید
گلزار شهدا ندارد درون روستا نمیباشد
امامزاده در کوهستان
راه روستا جاده آسفالته (۲ مسیر) جاده خاکی
نیازهای ارتباطی روستا میدان (تقاطع اتوبان) بلوار- علائم و تابلوهای ایمنی و هشدار دهنده- سرعت گیر- چراغ راهنمایی و رانندگی
حمام عمومی و غسالخانه ندارد نیاز ضروری
آب/ برق/ تلفن دارد
گاز ندارد
صندوق پست/ دفتر پست/ دفتر ICT روستایی ندارد دسترسی عمومی به اینترنت
آنتن دهی تلفن همراه اول ایرانسل در روستا بله
شبکه های تلویزیونی قابل دریافت در روستا شبکه های تلویزیونی قابل دریافت در روستا ۳-۲-۱ و شبکه استانی (فارس)
هسته
اولیه روستای چاه کبکان به وسیله گروه عشایر (ترک) و به تدریج با ضمیمه
شدن دامداران ساکن در کوههای منطقه (بندو- بناکورویه- هندونو-...) معروف به
طایفه و تیره بلوچ کلاه سیاه (کله سیاه) و آباد کردن اراضی اطراف و
استحصال آب از طریق چاه در حیاط های مسکونی در جریان ۴۰ ساله اخیر (سال
۱۳۵۰ هجری شمسی به بعد) شکل گرفته و با گذشت زمان جمعیت زیادی را به خود
جلب کرده است.
وجه تسمیه ساده و کلی روستای چاه کبکان به معنای چاه (چاه
و فنات تاریخی/ جاری شدن آب در سطح زمین) و کبک و به معنای محل زندگی کبک
در کنار چاه می باشد.
بافت اولیه روستا از کوچههای پیچ در پیچ و باریک
تشکیل شده در این بافت قطعات تفکیکی به طور نامنظم و به تبعیت از عوراض
طبیعی زمین و حد مالکیتها شکل گرفته استمصالح قدیمی و بومی (سنتی) روستا
شامل: سنگ، خاک، تنه نخل (سقف) و شاخه های آن(کپر و خانه های خشتی)
مصالح جدید: سنگ، سیمان، گچ، بلوک، تیرچه بلوک و آجر
روستای
پر جمعیت چاه کبکان به عنوان حوزه عمران روستایی بخش اسیر با روند جابجایی
جنعیت نیز روبرو می باشد؛ که تحلیل این جابجایی در دو وضهیت کوچ افراد و
کوچ خانوار بدین ضورت می باشد که کوچ افراد فعال بین ۲۱ تا ۵۰ سال که جنسیت
غالب مذکر می باشد و علل کوچ کار و فعالیت صنعتی و خدماتی در منطقه ویژه
انرژی پارس جنوبی (عسلویه) به عنوان مقصد مهاجرت و محل اشتغال می باشد.
کاربری
اراضی درون روستا شامل خدمات و فعالیت های مسکونی، معابر، تجاری (سوپر
مارکت- نانوایی-بقالی- تاکسی تلفنی- قصابی- جایگاه مواد سوختی و ...)،
کاربری آموزشی، کاربری مذهبی (۴حسینیه- یک مسجد).
محصولات باغی- لیمو- انار- انجیر- نخلستان و ...
محصولات زراعی- گندم- جو- گوجه فرنگی- پیاز- ذرت و ...
ارزش قیمت یک متر مربع زمین برابر با ۵ هزار تومان می باشد.
با
توجه به شکل و ساختار کالبدی فضایی روستا بر اساس الگوی ارگانیک که به
صورت متمرکز نواری نیمه شعاعی تقسیم بندی محلات روستا بر مبنای نامگذاری
شبکه معابر به صورت کلی شامل سه محله وحدت (قسمت تازه تأسیس و در حال گسترش
روستا)، محله فرهنگ (محله پایین) و محله بالا که اسامی خیابان های روستا
از شرق به غرب شامل خیابان های آموزگار، امام حسین (ع)، عاشورا، فارابی،
نخل، ولایت، کبک، امیر کبیر و شهید چمران میباشد.
مهم ترین توان های
روستای چاه کبکان از لحاظ جمعیت جوان- سرمایه مالی- موقعیت قرار گیری ئر
مسیر شبکه ارتباطی استان فارس به بوشهر (محل تقاطع اتوبان گله دار –
دارالمیزان- فیروزآباد و مسیر ارتباطی شهرستان کنگان- عسلویه)، فرصت شغلی
مناسب با توجه به قرار گیری در کوتاهترین نقطه مسکونی استان فارس نسبت به
سایت یک و دو پارس جنوبی؛ امکانات متنوع در زمینه های مختلف حوزه نفوذ قابل
توجه و ...
توسعه روستا و برنامه ریزی همه جانبه (تغییر و تحولات
گوناگون) باید در جهت بهبود شرایط و کیفیت زندگی برای اکثریت مردم باشد.
(تغییر- تحول و پیشرفت)
گزارش مختصر از آثار باستانی و تاریخی ثبتی
روستای چاه کبکان و محدوده پیرامونی آن در استان فارس که در واقع به صورت
عرفی و کلی ثبت شده است.
آسیاب تنگ بندو
قلعه کلات (سال ثبت ۱۳۸۸- شماره ثبت ۲۷۶۸۸) در فاصله ۴ کیلومتری روستا
آسیاب های تنگ توکلی (۵/۳ کیلومتری جنوب روستا)
آسیابهای
کبکان (کوگان)؛ (جنوب شرق روستا- سال ثبت ۱۳۸۸، شماره ثبت ۲۷۶۱۱/ چاه
تاریخی و قنات (نزدیک به ۳۰ قنات)، پل دو دهانه و مرتفع عبور آب + جدوال
انتقال آب+ گربه رو (تونل مخفی عبور آب+ قلعه (دژ)+ خانه گبری+ قبرستان+
محوطه تپه تاریخی و سفال های تاریخی/ جنوب روستا (بالای چاه کبکان):
استودان
های (گور خمه) کلات کوگان (کبکان)/ استودان های حاشیه تنگ توکلی و انتهای
نخلستان توکلی (مکان های مجزا و پراکنده گویای فعالیت و جنعیت زیاد در
گذشته می باشد)/ استودان های تنگ بیدو- در ۳ تا ۷ کیلومتری جنوب روستا،
شماره ثبت ۲۸۲۱۵
بقایای بناهای یهودکش ۲۵ کیلومتری جنوب روستا
www.chahekabgan.ir
وجه تسمیه روستای چاه کبکان[ویرایش]
طبیعت
بکر و کم نظیر تنگ توکلی (نخلستان)، بندو، حاجی مور و غیره، مناظر دیدنی و
رودخانه های جاری در کوه های بندر در سمت جنوب روستا از جاذبه های طبیعی
این روستا به شمار می رود. دیگر جاذبه های روستا به شرح زیر هستند:
-شیب
بسیار کم و ملایم از سمت جنوب به شمال و خاک حاصلخیز و آب کافی (رودخانه
فصلی توکلی بیش از سه فصل در سال که از آب های زیر زمینی یا همان چشمه
توکلی نشات می گیرد، چشمه ها و آب زیرزمینی).
-نرگس زارهای واقع در شمال غرب چاه کبگان که از حیث نوع پرچم، ژنوم، گلازین و عطر در ایران منحصر به فرد هستند.
-قنات و چاه های بازمانده از دوران قدیم (ساسانیان) و آثار باستانی همانند پل و خانه گبری.
-وجود گیاهان دارویی در تمامی کوه های منطقه و روستای چاه کبکان.
-وجود آب زیاد زیرزمینی و خاک حاصلخیز (در دشت) اراضی وسیع کشاورزی غلات، صیفی جات و باغات مرکبات.
-کندوهای پرورش عسل واقع در تنگ بیدو کنار پاسگاه روستای چاه کبگان و عسل طبیعی در کوه های اطراف.
با توجه به اقدامات مثبت و ارزنده صورت گرفته در مسیر توجه به توسعه
روستای چاه کبکان، در راستای تعیین و اولویت بندی مشکلات روستا پنج مشکل
اصلی و اولویت دار روستا در بخش های مختلف آموزشی، ورزشی، عمرانی و
بهداشتی بر اساس نیازسنجی عمومی و تحلیل وضعیت موجود جهت توسعه پایدار
روستا اعلام می گردد.
فضای آموزشی؛ چهار واحد آموزشی در روستا وجود دارد که به صورت دو شیفت و
تمام وقت 459 دانش آموز در دو ساختمان آموزشیمشغول به تحصیل می باشد.
(مدراس موجود متلعق به مدرسه ابتدایی پسرانه فارابی دبیرستان دوره اول
پسرانه شهید بهشتی و در واقع مدرسه ابتدایی دخترانه عصمت و دبیرستان
دخترانه پروین اعتصامی بدون فضای آموزشی می باشد زمین جهت ساخت فضای
آموزشی موجود می باشد) مهم ترین نوع سرمایه گذاری و اقدام در مسیر تعالی
و رشد فکر انسان ها و به ویژه جامعه روستایی با توجه به محرومیت و دوری
از دسترسی به تمامی امکانات و خدمات آموزشی.
سالن ورزشی چند منظوره : با توجه به اهمیت ورزش در سالم و شاداب سازی
جامعه و نقش مکان مرکزی روستا و پوشش دادن شش روستا و جمعیتی بالغ بر
4500 نفر که 65 درصد آن جوان می باشد و همچنین درصد بالای جمعیت جوان خود
روستا به استناد آمارهای موجود، فرصت های گذراندن اوقات فراغت بویژه برای
بانوان، نبود فضای ورزشی برای چهار واحد آموزشی و استعدادهای خاص و عمومی
نظیر کسب مقام های قهرمانی در مسابقات به صورت فردی و تیمی ایجاد فضای
ورزشی و تخصیص اعتبار ضروری می باشد.
اجرای طرح هادی روستا (بهسازی معابر و اتمام پارک) : تخصیص اعتبارات
جهت اتمام پروژه های نیمه تمام 1) پارک سرآسیاب و کودک (با مجموع متراژ
4300 متر مربع و با پیشرفت 25 دردصد)؛ 2) بهسازی معابر زیرسازی خیابان
اصلی به طول 3000 متر و با پیشرفت 25 درصد، خیابان مهر ایران و امام حسین
(ع) بالغ 4500 متر، با توجه به عدم تخصیص قیر رایگان به روستا در سال 94
و قرارداد فی مابین دهیاری چاه کبکان و بنیاد مسکن انقلاب اسلامی شهرستان
مُهر.
ضرورت ساخت مرکز بهداشتی درمانی با توجه به جمعیت (نرخ رشد طبیعی جمعیت
روستا 5/2) و موقعیت روستا و بُعد مسافت تا مراکز موجود .
احداث پایگاه آتش نشانی (با توجه به وجود 4 نخلستان دره ای – خطی بالغ بر
5 هزار نخل، مراتع و پوشش گیاهی متنوع کوههای اطراف و حوادث آتش سوزی
منازل و جاده ای و نقش مکان مرکزی روستا جهت خدمات دهی به سایر روستاها
نیاز ضروری می باشد.
قنات و فاریاب در تنگ بندری (دامنه کلات کبکان- کوگون)- کوه کافری
چاه سنگی یکی از رشته چاههای قنات در بالای کلات کبکان -کوگون - کوه کافری
فاریاب و آبراه (جدوال) انتقال آب از قنات به دشت کبکان (لوله آسیاب)
احداث پل برای انتقال آب از قنات به دشت کبکان
گور دخمه و استودان های در زمان ساسانیان( محل نگهداری افراد بیمار در گذشته)
کلات کبکان -کوگون
قلعه باستانی و تاریخی منسوب به عهد ساسانیان در بالای کلات کبکان
قنات (چاه سنگی عمیق) در بالای کلات کبکان -کوگون(کوه کافری) در ضمن چاه دیگری وجود دارد که از پایین آن نیز باز می باشد و می توان وارد چاه شد و بالای آن را دید (به ارتفاع ۲۵ تا ۳۰ متر)
ایجاد آبراه و فاریاب در سنگ معروف به گربه روها در تنگ بندری روبروی کلات کبکان در دردره تنگ توکلی در ادامه تنگ بیدو و تنگ بندری ورودی استان فارس شهرستان مُهر
آسیابهای آبرسیانی در تنگ توکلی روستای چاه کبکان
نخلستان توکلی (مکان تفریحی و برداشت خرما با انواع گونه های نخل و درختان جنگلی و پرندگان و جانوران- کراز- کفتار و غیره)
سرشماری سال 95 در روستای چاه کبکان
جمعیت روستای چاه کبکان در سال1375 برابر با 849 نفر و 166 خانوار بوده و در سال 1385 برابر با 1291 نفر و 261 خانوار شده است. در سال 1393 جمعیت روستا برابر با 1515 نفر و 347 خانوار بوده براین اساس پیش بینی میگردد.
با توجه به نرخ رشد بالای 2/5 درصد روستای چاه کبکان جمعیت روستا در سال 1403 به عدد 1940 نفر برسد.
چاه کبکان در افق 1404
پرورش مرغ محلی، بلدرچین و تخم مرغ محلی/ایوب دهقان
نمایی از خیابان امام حسین علیه السلام و خیابن عاشورا در روستای چاه کبکان
نرده گذاری محوطه حسینیه ابوفاضل روستای چاه کبکان
جلسه دهیاری و شورای اسلامی روستای چاه کبکان با حضور بخشدار اسیر، معتمدین محلی و نمایندگاهن هیت های مذهبی روستا